Bu hikâye halk arasında yaygındır. Hikâyenin başlangıç kısmında Miskin Abdal’a buta verilmesinden sonra anası ve babasıyla helalleşip Tebriz'de yaşayan sevgilisi Senuber’i aramak üzere yola çıkışı tasvir edilmektedir. Bu hikâye Aşık Mikayıl Sarıyagublu’dan şiir şeklinde derlenmiştir. Hikâyedeki şiirlerde geçen hadiseler tafsilatıyla açıklanmamaktadır.
Miskin Abdal’ın anası Növreste, babası Mehemmed ileve Tebriz’e giderken yolda rastladığı kızlardan Cevahirle deyi şme si, tabi at manzaralarına (Ağn Dağı’na); Göyçe’deki Dereleyiz güzellerine ,kahraman İskender Bey'e söylediği şiirler ve nihayet Tebriz’e giderken yolda Tebriz güzellerine rastlaması, onlardan Gülçöhre ile deyişmesi,Miskin Abdal’ın gelişinin Gülçöhre tarafından Senuber’e haber verilmesi, M. Abdal’ın Senuber’le görüşüp deyişmesi, Senuber’in anası Selbinaz hanımla deyişmesi, nihayet onun Senuber’in babası İlan Mahmud tarafından hapse atimlması ve bu obanın yiğidi olan Kaçak Mehdi’nin onu azad etmesi, Senuber’in yalnızlıktan şikayet etmesi hikâyenin şiirlerde geçen olay örgüsüdür.
Biz hikâyeye hiç bir ilavede bulunmaksızın ve aradaki irtibatları incelemeden olduğu gibi takdim ediyoruz. Olay örgüsü okuyucu hikâyeyi okurken anlaşılacaktır. Tesbit edilecek başka varyantlarla hikâyenin tam ve yetkin şekli ortaya çıkacaktır.
Aldı Miskin Abdal
Eşidin hezerat erz-i halımı
Salıb kemendine bir dilber meni
Divane eyleyib ahb canımı
Oxlayıb sinemden bi-xeber meni
İsmi Senuber*di xeberdar olun
Kızıdır İkbrizli îlan Mahmud’un
Allah'a şükredin bu derdi udun
Belke eylemeye bir te her meni
Derviş babam verdi eşqin camını
îçib ateşlere saldım canımı
Uçurdum könlümün hanümamnı
Gördünüz eşqi hal bu seher meni
Gedirem bu yoldan dönen değile m
Od tutub yananam, sönen değilem
Kişiye m, comerdem, zenen değilem
Doğubdur anadan, anam er meni
KönÜlden hamıya yetirrem salam
Daha Hüseyn yox, Miskin Abdalam
Senuber eşqinde Rüstem-i Zal’am
Ey ley ir vetenden derbeder meni
Aldı anası (Növreste)
Başına döndüyüm gül üzlü oğul
Gitme oğul gitme aman günüdü
Gitmesen olaram men hamııya gul
Gitme oğul gitme aman günüdü
Aldı Miskin Abdal >
Başına döndüyüm mehriban ana
Yarımın dalınca gidesiyem men
Ağlayıb qelbimi dönderme gana
Yarımın dalınca gidesiyem men
Aldı anası
Yazığam, anana yazığın gelsin
Qoyma ahım, ünüm göye yükselsin
Derdim sele döndü camaat bilsin
Gitme oğul gitme aman günüdü
Aldı Miskin Abdal
Dua et Tanrı*ya ağlama daha
Getmesem bataram böyük günaha
Bağla ümüdini ulu Allah'a
Yarımın dalınca gidesiyem men
Aldı anası
Ağlayıb dad çekib deyer
Növreste Düzülüp sineme qem deste deste
Sen getsen illerle olaram xeste
Gitme oğul gitme aman günüdü
Aldı Miskin Abdal
Yanmış üreyimin galmayıb halı
Zarıncı eyleme Miskin Abdal'ı
Eşitsin goy bütün Göyçe mahalı
Yarımın dalınca gidesiyem men
Aldı Miskin Abdal
Felek yazib yazımızı
Men yarımdan ayrılmûram
Tanrı verib payımızı
Men yârımdan ayrılmaram
Göy gürlayıb şimşek çaxsa
Başımza odlar yağsa
Men de yoxam o giz yoxsa
Men yârımdan ayrılmaram
Miskin Abdal divanedir
Dedikleri görün nedir ?
Özge gızlar efsanedir
Men yârımdan ayrılmaram
Aldı Miskin Abdal
Ay ata ay ana halallık verin
Uzak bir seferde yol üsteyem men
Sirri belli deyil sonsuz göylerin
Tükenmez bir eşqde hevesdeyem men
Ha yana baxıram her yan gülüstan
Şamama tağ atıb dey mey ib bostan
Hele yazılmamış bir galin.dastan
Hele oxunmamış şikesteye m men
Bu yolda tufan da çen de olacaq
Açılan güller de bir gün de solacaq
Bilin Miskin Abdal yarı bulacag
Ne çolaq, ne şikest, ne xesteyem men
Aldı anası (Növreste)
Sene halallığı özüm verirem
Get oğul, üstünde Allah yar olsun
Demek sevinç ekib keder der
İrem Her qışın eriyib bir bahar olsun
Bele qismet etdi ger diş-i zaman
Ne vaxh ki istesen ol yola revan
Yaradan size de goy versin aman
Sevişen könüller behtiyar olsun
Yazıq Növreste’nin melul çağıdır •
Bizim bu ayrılıq hicran dağıdır
Seninle bu dünya cennet bağıdır
Sensiz her ne varsa tarumar olsun
Aldı Atası (Mehemmed)
Haqqın penahma verirem seni
Sağ get, yara yetiş, salamat gayıt
Eşqın feganında görürüm seni
Sağ get, yara yetiş, salamat gayıt
Ne şahlıq, ne varlıq değil ebedi
Bu düşkün vaxdımda bu melal nedi
Gözü yaşlı goy ma sen Mehemmedi
Sağ get, yara yetiş, salamat gayıt
Aldı Miskin Abdal
Bir sevdaya düşmüşem men
Allah meni özün saxla
Derd içinde bişmişem men
Allah meni özün saxla
Anam galır gözü yaşlı
Atam galır başı daşlı
Cohum gonşu qem ateşli
Allah meni özün saxla
Miskin Abdal gedir geler
Atam, anam galmaz meler
Qemli könlüm birgün geler
Allah meni özün saxla
Aldı Miskin Abdal
Men gedirem sen galırsan
Ulu dağlar salamat gal
Yadına neler salırsan
Gür bulaqlar salamat gal
İnle yazıq qelbim inle
Ay çöl çemen meni dinle
Günüm keçdi toy'düğür>le
Öten çağlar salamat gal
Bağça saldım gül dermedim
Bağ becerdim bar gc medim
Miskin Abdal budu derdim
Barlı bağlar salamat gal
Aldı Miskin Abdal
Bahar çağı yol başladım Tebriz’e
Çemen galdı, çiçek galdı, gül galdı
Öz elimde vurulmadım bir gıza
Yanaq galdı, dodaq qaldt, tel galdı
Seher seher yarpaqlara şeh düşür
Goy un guzu yamaçlarda meleşir
Herden herden ruzigar da deyişir
Tufan galdı, şimşek galdı, sel galdı
Derib derib desteleyib eline
Bu güllerden yar düzeydi teline
Miskin Abdal gedir yârın eline
Hefte galdı, fesil galdı, il galdı
Aldı Miskin Abdal
Eceb sefası var sizin ellerin
Deresi çiçekdi, dağı çiçekde
Etri bîhuş etdi gonça güllerin
Bağçası çiçekdi, bağı çiçekdi
Bura bir dere ki cennet mekandı
Mat'mayii galmışam xeyli zamandı
Pis gözden gor uy un aman, amandı
Ağaçların her budağı çiçekdi
Ne yahşi güzarım düşdü bu yerden
Tamaşa edende xuş gedir serden
Doymag olmaz burda gülden etirden
Körpe şamamanın tağı çiçekdi
Yayılıp yamaca goyun guzular
Burda bir ömr edenin yaşı yüz olar
Çiçekden seçilmiş gül deren gızlar
Sol yanı çiçekdi, sağı çiçekdi
Miskin Abdal özü haqdan pay diler
Dehandan dürr olan dediyin biler
Sizin gazelleri bele vesf eyler
Lale yanaqların ağı çiçekdi
Aldı Miskin Abdal
Birbirinden gözelsiniz
Çarşımıza çıxan gızlar
Oğlanlara var qasdiniz
Könül qurub yıxan gızlar
Şerbet bildim suyunuzu
Vesfeylerem boyunuzu
Men göreydim toyunuzu
Maral kimi baxan gızlar
Cavansınız, gonçesiniz
Yol üstünde xonçasınız
Pervazlanıb uçansınız
Sultan gızlar, ay xan gızlar
Olmayaydı kelekleri
Olaydı xoş dilekleri
Neçe neçe dilekleri
Ateşlere yaxan gızlar
Men Abdal'ı etdi xeste
Bir gara göz boyu beste
Benövşeni deste deste
Yaxasına taxan gızlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder